Çin, tek başına, küresel yenilenebilir kapasitedeki büyümenin yüzde 40’ından sorumlu. Çin, bugünden 2020 güneş enerjisi hedeflerini geçti, 2019’da rüzgâr hedeflerini geçmesi bekleniyor. Güneş enerjisi yatırımlarıyla 2023’te Türkiye’de 400 bin kişiye istihdam sağlanabilir. Yenilenebilir enerji potansiyellerini azami derecede değerlendirebilen ülkeler hem ekonomik açıdan güçlenecek hem de yeşil iş imkânları yaratarak fosil yakıtların çevreye olan olumsuz etkisini azaltmış olacak.
‘STM ThinkTech’de yayımlanan ‘Yenilenebilir Enerjinin Geleceği Parlak’ yazısına göre; 2016 yılında dünya çapındaki güneş fotovoltaik (Photovoltaic-PV) kapasitesi yüzde 50 artarak 74 gigawatt’a (GW) ulaştı. Bu artış oranının yarısı Çin’e ait. İlk defa, güneş PV’leri, diğer yakıtlardan daha hızlı genişliyor. Bunun sebeplerinden biri de Hindistan, BAE, Meksika ve Şili gibi ülkelerdeki düşük ücretli güneş ve rüzgâr enerjisi. Yeni güneş panelleri ve rüzgâr enerjisi maliyetleri, gaz veya kömür madenlerinden daha düşük. Uluslararası Enerji Ajansına göre, yenilenebilir enerji kaynakları 2022’ye kadar bu hızla büyümeyi sürdürürse, yüzde 43’lük bir artışla 920 GW’a ulaşacak.
Çin, ABD ve Hindistan baş aktörler olacak
Güneş enerjisi yeni bir çağa giriyor. Önümüzdeki beş yılda, güneş enerjisi, rüzgâr ve hidronun üzerine çıkarak en büyük yıllık yenilenebilir kapasiteyi oluşturacak. Teknoloji sayesinde maliyetlerdeki azalma ve politika değişikliği nedeniyle Çin’deki tahmin edilemez piyasa dinamikleri geleceği belirleyecek. Çin’deki güneş enerjisi ve rüzgâr kapasitesi, Japonya’nın bugünkü enerji kapasitesinin iki katına ulaşabilir. 2022’de küresel yenilenebilir enerji piyasasında büyümenin baş aktörleri Çin, ABD ve Hindistan olacak. 2020’den itibaren yenilenebilir enerji piyasasında bölge bazlı şu gelişmeler yaşanacak:
- Lider Çin, tek başına, küresel yenilenebilir kapasitedeki büyümenin yüzde 40’ından sorumlu. Çin, bugünden 2020 güneş enerjisi hedeflerini geçti, 2019’da rüzgâr hedeflerini geçmesi bekleniyor. Çin aynı zamanda elektrik, ısınma ve elektrikli araçlar için hidro ve biyoenerjide de dünya lideri. Küresel güneş enerjisi talebinin yarısı Çin’den geliyor. Küresel yıllık güneş paneli üretiminin yüzde 60’ını Çinli şirketler yapıyorlar. Çin’deki piyasa ve politika değişikliklerinin küresel pazarda, talep, arz ve fiyatlarda büyük etkisi oluyor. Belirsizlikler ve engeller ortadan kalkarsa güneş enerjisi büyümesi hızlanabilir. Çin, bu sorunları ortadan kaldırmak için adım atıyor. Enerji piyasası reformuyla ve yeni iletim hatlarıyla, güneş ve rüzgâr enerjisi kullanımını hızlandıracak önlemler alıyor.
- ABD politik belirsizliklere rağmen, yenilenebilir büyüme piyasasında ikinciliğini koruyor. Federal vergi teşvikleri ve eyalet politikaları hâlâ etkili.
- Hindistan, finansal sıkıntılarıyla baş etmeye başladı ve iyimser öngörülerde bulunmayı kolaylaştırıyor. 2022’de Hindistan’ın yenilenebilir elektrik kapasitesini iki katına çıkarması bekleniyor. Güneş ve rüzgâr enerjisi, dünyanın en düşük fiyatlarıyla sunulabildiği için, Hindistan’ın kapasite artışının yüzde 90’ını bu iki kalem oluşturuyor. Bazı eyaletlerde bu ücretler kömür ücretlerine yaklaştı. Hindistan bu hızla devam ederse, yakında ABD ile birlikte ikinciliği paylaşabilecek konuma gelecek.
- Avrupa Birliği’nin yenilenebilir büyüme tahminleri önceki beş yıla oranla yüzde 40 daha düşük. 2020 yaklaşırken yaşanan politik belirsizlik de bunda etkili oluyor. Yeni AB Yenilenebilir Enerji Talimatı hayata geçirilebilirse, 2020’ye daha umutlu bakma imkânı olacak.
- Asya ve Sahra Altı Afrika’da da yenilenebilir enerji kullanımı arttı. Bu büyüme toplam kapasitede çok küçük bir yer kaplasa da, sosyo-ekonomik etkisinin çok yüksek olduğu söylenebilir. Önümüzdeki beş yılda, Asya ve Sahra Altı Afrika’da yaşayan 70 milyon insana temel elektrik hizmetlerinin sunulabileceği öngörülüyor. İnovatif ödeme sitemleri gibi gelişmeler düşük gelirli toplulukların elektrik hizmetlerinden faydalanmasında önemli rol oynayacak.
- Türkiye coğrafi konumu ve jeopolitik yapısı sayesinde bütün yenilenebilir enerji kaynaklarından faydalanma imkânına sahip. Hidrolik, jeotermal, rüzgâr ve güneş enerjisi potansiyelleri bakımından son derece elverişli bir konuma sahip olan Türkiye’nin bu kaynaklardan yararlanma oranı düşük seviyelerde. Ancak Güney Doğu Avrupa Enerji Enstitüsü’nün 2017 değerlendirme raporuna göre, Türkiye hem yatırım kapasitesi hem de talep konusunda bölgenin lideri durumunda. Türkiye Güneş Enerjisi Platformu da, 2023 yılında güneş enerjisi yatırımlarının 23 GW kapasitesine ulaşması durumunda 400.000 kişiye istihdam olanağı sağlanabileceğini açıkladı.
